لواشک همیشه یکی از خوشمزه ترین، سالم ترین و پرطرفدارترین تنقلات خانگی بوده است. از گذشته تا امروز، خانواده های ایرانی علاقه زیادی به تهیه لواشک در خانه داشته اند؛ چرا که هم طعم خاصی دارد و هم نسبت به تنقلات آماده، سالم تر و مطمئن تر است. ترکیب طعم ترش و شیرین میوه ها در کنار بافت نرم و کشسان لواشک، آن را به خوراکی محبوب کودکان و بزرگسالان تبدیل کرده و تقریباً کمتر کسی پیدا می شود که از خوردن یک تکه لواشک خانگی لذت نبرد.
در میان انواع میوه هایی که برای تهیه لواشک به کار می روند، هلو و شلیل جایگاه ویژه ای دارند. این دو میوه تابستانی نه تنها به دلیل طعم لطیف و دلچسب خود شناخته می شوند، بلکه رنگ زرد و نارنجی دلنشین آن ها باعث می شود لواشکی که از آن ها تهیه می شود، ظاهری زیبا و اشتها برانگیز داشته باشد. از نظر خواص هم، هلو و شلیل سرشار از ویتامین C، فیبر و آنتی اکسیدان هستند و همین ویژگی ها باعث می شود لواشک آن ها علاوه بر طعم فوق العاده، برای بدن نیز مفید باشد.
در این مطلب قصد داریم به صورت کامل و مرحله به مرحله طرز تهیه لواشک هلو و شلیل خانگی را توضیح دهیم؛ از انتخاب میوه و شستن آن گرفته تا پخت، صاف کردن، پهن کردن پوره و در نهایت خشک کردن. با دنبال کردن این آموزش، می توانید در خانه یک خوراکی سالم، خوشمزه و بدون مواد افزودنی تهیه کنید که هم به عنوان میان وعده برای کودکان مناسب است و هم برای بزرگسالان یک تنقلات دلچسب در کنار چای یا به صورت جداگانه خواهد بود.
مراحل تهیه لواشک هلو و شلیل
برای این که نتیجه کار خوش رنگ، خوش طعم و بهداشتی باشد، بهتر است مراحل را به ترتیب و با دقت انجام دهید. در ادامه به صورت گام به گام طرز تهیه لواشک هلو و شلیل را بررسی می کنیم.
شستن و آماده کردن میوه ها
در اولین قدم از طرز تهیه لواشک هلو و شلیل خانگی لازم است که میوه ها را به خوبی بشویید. چون هلو و شلیل از میوه هایی هستند که سطح پوستشان نرم و حساس است و به راحتی گرد و خاک یا حتی باقی مانده ی سموم کشاورزی روی آن ها باقی می ماند. اگر این مرحله را جدی نگیرید، طعم و کیفیت لواشک تحت تأثیر قرار می گیرد. بهترین روش این است که ابتدا میوه ها را چند دقیقه در ظرفی پر از آب سرد یا ولرم قرار دهید تا هرگونه آلودگی سطحی نرم شده و جدا شود. سپس با دست به آرامی سطح میوه ها را مالش دهید و در صورت نیاز با برس نرم مخصوص شست وشوی میوه ها هم می توانید پوستشان را تمیز کنید.
پس از شست وشو، اجازه دهید آب اضافی میوه ها گرفته شود. استفاده از دستمال تمیز یا قراردادن میوه ها روی آبکش کمک می کند که هنگام خرد کردن، میوه ها لیز نباشند.
پبرای تهیه لواشک، بهتر است از هلو و شلیل های رسیده استفاده کنید. میوه های رسیده عطر و طعم بیشتری دارند و باعث می شوند لواشک خوش رنگ تر و خوشمزه تر شود. حتی می توانید از میوه هایی که کمی نرم یا دارای لکه های جزئی هستند هم استفاده کنید، چرا که در روند پخت، این لک ها اثری روی نتیجه نهایی نمی گذارند. با این حال، استفاده از میوه هایی که بیش از حد خراب یا له شده اند توصیه نمی شود؛ زیرا ممکن است مزه لواشک را تغییر دهند یا بوی نامطلوبی ایجاد کنند.
پخت و نرم کردن میوه ها
پس از شستن و آماده سازی اولیه، هلو و شلیل ها را به قطعات کوچک تر تقسیم کنید و داخل یک قابلمه مناسب بریزید. استفاده از قابلمه لعابی یا استیل توصیه می شود، چون کمک می کند رنگ و طعم طبیعی میوه ها بهتر حفظ شود. برای جلوگیری از سوختن یا چسبیدن میوه ها به کف قابلمه، کافی است مقدار کمی آب (حدود نصف لیوان) به آن اضافه کنید. این آب در واقع فقط برای شروع پخت است و در ادامه خود میوه ها با آزاد کردن آب طبیعی شان، حالت نرم و آبدار پیدا می کنند.
قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید تا میوه ها کم کم بجوشند و نرم شوند. اگر حرارت زیاد باشد، امکان دارد میوه ها ته بگیرند یا طعمشان تغییر کند. به طور معمول، بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه زمان لازم است تا هلو و شلیل کاملاً نرم شوند و حالت پوره ای پیدا کنند. در این زمان می توانید هر چند دقیقه یک بار میوه ها را با قاشق هم بزنید تا یکنواخت بپزند.
در این مرحله نیازی به افزودن شکر وجود ندارد، زیرا طعم طبیعی میوه ها معمولاً شیرینی کافی را به لواشک می دهد. با این حال، اگر میوه هایی که انتخاب کرده اید خیلی ترش بودند یا ذائقه شما شیرینی بیشتری می طلبد، می توانید مقدار کمی شکر به قابلمه اضافه کنید. توصیه می شود این کار با احتیاط انجام شود، چون یکی از مزیت های لواشک خانگی این است که طعم طبیعی میوه ها را حفظ می کند و نیازی به مواد افزودنی ندارد.
در نهایت وقتی میوه ها کاملاً نرم شدند، مخلوط آماده است تا در مرحله بعدی صاف شده و به پوره یکدست تبدیل شود. این بخش از کار در واقع یکی از اصلی ترین مراحل طرز تهیه لواشک هلو و شلیل خانگی است، چون هرچه میوه ها بهتر بپزند و نرم تر شوند، کیفیت و بافت لواشک در پایان کار دلچسب تر خواهد بود.
صاف کردن و گرفتن هسته و پوست
بعد از این که هلو و شلیل ها کاملاً پختند و بافتشان نرم شد، نوبت به یکی از مراحل کلیدی می رسد: صاف کردن میوه ها برای گرفتن پوست و هسته. این کار باعث می شود یک پوره کاملاً یکدست و نرم به دست بیاورید که پایه اصلی لواشک خواهد بود.
برای این مرحله می توانید از یک صافی فلزی با سوراخ های ریز استفاده کنید. کافی است میوه های پخته را به آرامی با قاشق یا ملاقه روی صافی فشار دهید تا گوشت میوه عبور کرده و پوست و هسته باقی بماند. اگر می خواهید این کار ساده تر و سریع تر پیش برود، می توانید از یک پارچه نخی تمیز هم کمک بگیرید؛ میوه ها را داخل آن بریزید و فشار دهید تا فقط بخش نرم میوه خارج شود.
روش دیگر استفاده ازغذاساز یا مخلوط کن است. در این صورت بافت پوره لطیف تر و یکنواخت تر می شود و نیازی نیست زمان زیادی صرف صاف کردن کنید. البته در این حالت باید مطمئن باشید که هیچ هسته ای در قابلمه باقی نمانده باشد تا به دستگاه آسیب نزند.
این مرحله در واقع یکی از مهم ترین بخش های طرز تهیه ی لواشک هلو و شلیل است. هرچه پوره نهایی صاف تر و نرم تر باشد، لواشک شما کیفیت بالاتری خواهد داشت و هنگام خوردن بافتی یکدست و خوشایند ایجاد می کند. به همین دلیل توصیه می شود در این مرحله دقت بیشتری داشته باشید و تا جایی که می توانید پوره را بدون پوست و هسته آماده کنید.
پهن کردن پوره روی سینی
وقتی پوره آماده شد و به یک بافت نرم و یکنواخت رسید، نوبت به پهن کردن آن روی سینی می رسد. برای این کار می توانید از سینی مخصوص فر یا هر سینی صاف دیگری استفاده کنید. بهتر است قبل از ریختن پوره، سطح سینی را با کاغذ روغنی بپوشانید تا لواشک بعد از خشک شدن راحت تر جدا شود. اگر کاغذ روغنی در دسترس نداشتید، می توانید سطح سینی را با کمی روغن مایع خیلی کم چرب کنید.
هنگام پهن کردن پوره، دقت کنید که ضخامت آن در تمام سطح سینی یکنواخت باشد. اگر جایی ضخیم تر و جای دیگر نازک تر باشد، لواشک به صورت یکدست خشک نمی شود؛ قسمت های نازک خیلی زود خشک و شکننده می شوند و بخش های ضخیم تر ممکن است مرطوب باقی بمانند. معمولاً ضخامت حدود نیم سانتی متر بهترین حالت است، چون نه خیلی نازک است که لواشک ترک بخورد و نه آنقدر ضخیم که خشک شدنش زمان زیادی ببرد.
برای پخش کردن یکنواخت پوره می توانید از پشت قاشق یا کفگیر سیلیکونی استفاده کنید و به آرامی سطح آن را صاف کنید. همچنین اگر قصد دارید لواشک ظاهری منظم تر داشته باشد، می توانید دور تا دور پوره را با کاردک یا لیسک مرتب کنید تا خطوط صاف و گوشه های مرتب تری ایجاد شود.
این مرحله ساده به نظر می رسد، اما یکی از مهم ترین بخش های طرز تهیه لواشک هلو و شلیل خانگی است، چون دقت در یکنواختی ضخامت و تمیزی کار باعث می شود نتیجه نهایی لواشکی زیبا، خوش رنگ و خوش خوراک باشد.
خشک کردن لواشک
برای خشک کردن لواشک دو روش اصلی وجود دارد:
خشک کردن در آفتاب: سینی ها را در محلی که آفتاب مستقیم می تابد قرار دهید. بهتر است روی آن ها یک پارچه نازک توری بکشید تا از نشستن گرد و غبار و حشرات جلوگیری شود. این روش ممکن است یک تا سه روز طول بکشد.
خشک کردن در فر: اگر دسترسی به آفتاب مناسب ندارید، می توانید از فر استفاده کنید. کافی است فر را روی دمای پایین (حدود ۷۰ درجه) قرار دهید و درِ فر را کمی باز بگذارید تا بخار خارج شود. این روش حدود ۴ تا ۶ ساعت زمان می برد.
پس از خشک شدن، لواشک به راحتی از کاغذ جدا می شود و می توانید آن را برش دهید.
نکات مهم برای خوشمزه تر شدن لواشک هلو و شلیل خانگی
اضافه کردن مقدار کمی نمک در هنگام پخت می تواند طعم لواشک را جذاب تر کند.
اگر دوست دارید لواشک شما ترکیبی از طعم ها باشد، می توانید مقداری آلو یا زردآلو هم به پوره اضافه کنید.
هرچه میوه رسیده تر باشد، لواشک شیرین تر و خوش طعم تر خواهد شد.
برای خوش رنگ ماندن لواشک، بهتر است در هنگام پخت در قابلمه را نیمه باز بگذارید تا رنگ میوه ها تیره نشود.
روش های نگهداری لواشک هلو و شلیل خانگی
بعد از این که لواشک کاملاً خشک شد، آن را در ظرف دربسته و تمیز نگهداری کنید. بهترین روش، پیچیدن لواشک ها در کاغذ روغنی و قرار دادن آن ها در ظرف شیشه ای یا پلاستیکی در یخچال است. در این شرایط، لواشک تا چند ماه کیفیت خود را حفظ می کند.
اگر می خواهید مدت بیشتری نگهداری کنید، می توانید آن را در فریزر بگذارید. تنها کافی است لواشک ها را به صورت رول درآورده و در کیسه فریزر قرار دهید.
نتیجه گیری
در این مطلب به صورت کامل و مرحله به مرحله با طرز تهیه لواشک هلو و شلیل خانگی آشنا شدیم. از همان مرحله ابتدایی یعنی شستن و آماده کردن میوه ها شروع کردیم و سپس به سراغ پخت و نرم کردن آن ها رفتیم. بعد از آن مرحله مهم صاف کردن برای جدا شدن پوست و هسته را بررسی کردیم، و در ادامه پهن کردن پوره روی سینی و نکات مربوط به یکنواختی ضخامت را توضیح دادیم. در نهایت هم روش های مختلف خشک کردن لواشک را مرور کردیم.
با رعایت همین مراحل ساده می توانید در خانه یک لواشک سالم، طبیعی و خوشمزه تهیه کنید که هم از نظر کیفیت قابل مقایسه با نمونه های بازاری نیست و هم هیچ ماده افزودنی مضری ندارد. این لواشک نه تنها به عنوان یک میان وعده مقوی برای کودکان و نوجوانان مناسب است، بلکه بزرگسالان هم می توانند از طعم نوستالژیک و دلچسب آن لذت ببرند.
یکی از جذابیت های طرز تهیه لواشک هلو وشلیل در خانه این است که می توانید بنا بر سلیقه خودتان آن را کمی شیرین تر یا ترش تر درست کنید، ضخامت لواشک را تغییر دهید یا حتی ترکیب آن را با میوه های دیگر امتحان کنید. به این ترتیب هر بار نتیجه ای تازه و متفاوت خواهید داشت.
پس اگر به دنبال یک تنقلات سالم و خوش طعم برای روزهای تابستانی یا حتی ذخیره سازی برای فصل های دیگر هستید، امتحان کردن طرز تهیه ی لواشک هلو و شلیل یک انتخاب عالی خواهد بود.
سوالات متداول
بله، شما می توانید هلو و شلیل را با میوه هایی مثل آلو، زردآلو یا حتی سیب ترکیب کنید تا طعم لواشک متنوع تر و خوشمزه تر شود. این ترکیب ها رنگ و عطر لواشک را هم جذاب تر می کنند.
اگر در ظرف دربسته و داخل یخچال نگهداری شود، حدود ۳ تا ۴ ماه ماندگاری دارد. برای نگهداری طولانی تر هم می توانید آن را در فریزر تا حدود یک سال ذخیره کنید.